Klinik hastaları-özellikle de yoğun bakım- genellikle polifarmasiye maruz kalan, ilaç uygulama yollarının kısıtlı olması, serviste görev yapan sağlık profesyoneli çalışanların vakit darlığı nedeni ile de kimi zaman "kokteyl" olarak ilaçların uygulandığı hastalardır. İlaç geçimsizliklerinin de en büyük riski altında kalan hastalar, tedavi etkinliğinin azalmasının yanı sıra, geçimsizlik nedeni ile olumsuz durumlarla karşı karşıya kalabilmektedirler.

İlaç geçimsizlikleri kimyasal ve/veya fiziksel olarak ortaya çıkabilir. Kimyasal geçimsizlik ilaç yıkımının meydana gelmesine, toksik maddelerin ortaya çıkmasına neden olurken, fiziksel geçimsizlikte görünür ve görünmez olarak ikiye ayrılır. Görünür fiziksel geçimsizlikler çökelme, renk değişimi, gaz çıkışı gibi nitel olarak tespit edilebilir. Görünmeyen fiziksel geçimsizlikler ise pH değişimleri ve küçük partiküllerin meydana gelmesine neden olabilir.
İlaç geçimsizlikleri ile ilgili genel bilgimizin oldukça kısıtlı olması aslında bizi pek çok tehditle karşı karşıya bırakıyor.Fizikokimyasal geçimsizlikler katater tıkanması, ilaç etkinliğinin kaybolması, toksik türevlerin oluşması ve emboli gibi çok ciddi komplikasyonlara neden olabilir.

Kaynak: John Bentley

1. Propofol-lidokain geçimsizliği, propofol taşıyıcısının koalesansı ve katmanlaşması ile sonuçlanır.
2. Daha düşük bir pH'ya sahip çözelti (örn: %5 glikoz) karıştırılması nedeni ile fenitoin çökelmesi

Bazı geçimsizlik örnekleri:

Yazımın ikinci kısmında geçimsizlik detaylarından ve önlenmesi için uygulanacak adımlardan bahsedeceğim.

Kaynaklar

1. Department of Health,Mixing of medicines prior to administration in clinical practice: medical and non-medical prescribing, London, 2010
2. https://www.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/213885/dh_116360.pdf
3. http://www.hospitalpharmacyeurope.com/featured-articles/drug-incompatibilities-problem-clinical-practice Bentley J, Heard K, Collins G, Chung C, Mixing medicines: how to ensure patient safety, The Pharmaceutical Journal, , 25 April 2015, Vol 294, No 7859