Cerrahi Staplerlar

10:13 pharmak 0 Comments

Cerrahi branş malzemeleri en sevdiğim malzemeler desem yanlış olmaz herhalde. Bana göre tıbbın sanat kısmı cerrahi branşlarda ve bu sanatın icraası için gerekli malzemeleri temin etmeye çalışıyor olmak benim için oldukça keyif verici.
Cerrahi branşların ana malzemelerinden birisi de staplerlar. Temel manayı anlamak için zımba ve zımba atıcı fonksiyonunu düşünerek başlayabiliriz. Zira konu oldukça karışık :)
Staplerlar da zımbanın kağıdı birleştirmesi gibi dokuları birleştiren yapılar. Yüzeyel dokulardan, bağırsak, mide gibi iç organlara kadar kullanım alanlarına göre farklılık gösteren stapler çeşitleri mevcuttur. Cilt staplerini bir kenara bırakarak açık cerrahi ve laparoskopik stapler olmak üzere temel olarak ikiye ayırıyoruz.
Açık cerrahi staplerlar da kesici ve kesici-kapatıcı olmak üzere ikiye ayrılır.
Lineer kesici-kapatıcı veya GIA (Gastrointestinal Anastomosis Stapler) olarak bilinen kesici-kapatıcı staplerlarda isminden mütevellit stapler içinde kesici bir kısım vardır. Dört sıra zımba (ikili şerit gibi bkz.görsel) dokuya uygulandığında bu iki hat arasında kalan doku kesilerek, zımbalar ile kapatılmış olur. Stapler uzunlukları 55 mm ve 100 mm arasında değişir.

Kesici kapatıcı stapler örneği

Kapatıcı staplerlar ya da TA (Thoracic Abdominal Stapler) genellikle içi boş organları (mide/bağırsak gibi) veya damarları kapamak için kullanılırlar. Artikülasyonlu ve esnek şaftlı seçenekleri mevcuttur. Bu tip staplerlarda lokal kan akımını arttırmak için iki sıralı zımba hattı kullanılırken, vasküler tipte olanlarda damarın iyi kapanmasını sağlamak için üç sıra zımba hattı bulunur. Kapatıcı stapler uzunlukları 30-90 mm arasında değişir.

Kapatıcı stapler örneği

Endoskopik staplerlar dokuları birleştirme işlemini endoskopik prosedürlere göre yaparlar.
Sirküler (dairesel) staplerlar da dairesel tek sıra zımba hattı taşıyan staplerlardır. Kesici kısım zımba hattının içinde bulunur. Dairesel staplerlar özefagus, rektum, mide gibi organlarda anastomoz yapmak için kullanılır.

Dairesel stapler örneği

Stapler atıcılarının çeşitleri kadar zımba türleri de oldukça önemli ve kafa karıştıran konulardan birisidir. Öncelikle bu zımbaların birer kartuş şeklinde olduğunu ve atıcıya yüklenerek kullanıldığını bilelim. Bu zımbalar dokuya atıcının kapatılmasından kaynaklanan basınçla uygulanır ve anvil kısmına geldiğinde "B formu" şeklini alır. Zımbanın B formunu alması oldukça önemli olup, dokunun yeterli miktarda kanlanmasını ve tutunmasını sağlar.
Zımbaların anastomoz ve kapama miktarlarının istenilen düzeyde olması için stapler yüksekliği doku türüne uygun olmalıdır. Bu yükseklik farklı kartuş renkleriyle belirtilir ve zımbaların kapanmadan önce ve kapandıktan sonra yüksekliklerinin belirli mm'de olması istenir. Aşağıdaki tablo çok temel bir özet içermektedir.



Kaynak: Surgical Staplers, Atlas of  Upper Gastrointestinal and Hepato-Pancreato-Biliary System, Pierre Alain Clavien, Michael G.Sarr, Yuman Fong, Springer, 2007, p.27-33